امر به معروف و نهی از منکر یکی از مفاهیم اسلامی است که به توصیه به خیر و نهی از شر اشاره دارد. هدف اصلی قیام عاشورا حفظ و حراست از اسلام و اصلاح جامعه بود و بدین منظور بود که امام حسین (ع) همراه با اهل بیت و یارانش برخاستند و جلوه گاهی از امر به معروف و نهی از منکر را نشان دادند. امر به معروف و نهی از منکر برای امام حسین (ع) به معنای تلاش برای پاسداشت اصول دینی و ارزشهای انسانی بود.
قیام عاشورا به عنوان نمادی از ارزشها و اصولی که مسلمانان باید در زندگی روزمره شان رعایت کنند، به ما تأکید می کند که امر به معروف و نهی از منکر نقش مهمی در تحقق اهداف قیام عاشورا دارد و برای رسیدن به جامعه ای عادلانه و پیشرفته، لازم است که ما به خوبی چهره های زشت و نابخشودنی جامعه را شناسایی کنیم و سعی کنیم با فعالیتهای مثبت و اصلاحات کوچک و بزرگ، این موارد را اصلاح کنیم.
در نهایت، هدف قیام عاشورا، ارتقاء ارزشهای انسانی، عدالت، شفافیت و پیشرفت اجتماعی است. این موضوعات اساسی ترین هدف قیام عاشورا و آرمانهای اسلامی است و ما باید در زندگی روزمره مان سعی کنیم با رفتارهای مثبت و اصلاحات، به تحقق این اهداف نزدیک شویم و یکی از شیوه های امر به معروف و نهی از منکر مطالبه گری است. مطالبه گری به معنای برخاستن و قیام برای حق و عدالت است و شامل نهی از ظلم و ستم، محاربه جور و جفا و تقاضای حقوق مظلومان می شود و امر به معروف و نهی از منکر نیز به اصولی از اسلام است که به معنای فراخواندن به کارهای خیر و نیکو و امتناع از کارهای بد و ناپسند می باشد. امر به معروف و نهی از منکر یکی از وظایف اسلامی بوده و در قرآن کریم و روایات پیامبر اسلام (ص) به آن اشاره شده است. اگر در جامعه، ظلم و ستم وجود داشته باشد یا مظلومان به حقوق خود دسترسی نداشته باشند، مطالبه گری می تواند یک راهکار باشد تا با تلاش برای برقراری عدالت و نیل به حقوق مظلومان، امر به معروف و نهی از منکر همچنان حاکم شود.
بنابراین، مطالبه گری و امر به معروف و نهی از منکر دو مفهومی هستند که با هم ارتباط دارند و در راستای ارزشها و اصول اسلامی برای حفظ عدالت، کمک به مظلومان و برقراری ارزشهای خیر و نیکو به کار میروند و با این اوصاف، مطالبه گری می تواند نتیجه ای از امر به معروف و نهی از منکر باشد.
در ابتدای مطالبهگری، شخص یا گروهی خواسته خود را در قالب یک تقاضا اعلام میکنند که این تقاضا معمولاً شامل حقوق و مطالبات مورد نظرشان است. پس از آن طرفین سعی میکنند با تبادل نظرها، پیشنهادها و مذاکره بر روی جزئیات موضوع با هم به توافق برسند و مسئله را به صورت مشترک حل کنند. اگر مذاکرهها به نتیجه مطلوب نرسید و طرفین به توافق نرسیدند، ممکن است طرف مطالبهکننده به تهدید با اتخاذ اقدامات قانونی یا عملیاتی پرداخته و سعی کند فشاری بر دیگر طرف وارد کند و در صورتی که تهدیدها نتیجهای نداشته باشند، شخص یا گروهی مطالبهگر ممکن است به رسوایی موضوع پرداخته و اقداماتی را انجام دهند که منجر به شکستن ارتباطات شود و در نهایت در صورتی که هیچکدام از مراحل قبلی به نتیجه نرسیده باشند، شخص یا گروهی مطالبهگر میتوانند به راههای حقوقی مراجعه کنند و در دادگاه ها یا سایر محافل رسیدگی قضایی برای حل اختلافات خود درخواست کنند.
البته قبل از شروع مطالبهگری، نیاز است که اطلاعات مربوط به موضوع مطالبه را جمع آوری کنیم و بررسی قوانین، قراردادها، توافقنامهها یا هرگونه سند مرتبط دیگر میتواند در این مرحله به ما کمک کند.
ضمنا باید به دقت بررسی کنید که چه چیزی را مطالبه میکنید و چه نتیجهای را انتظار دارید لذا ابتدا سعی می کنیم با طرف مقابل به صورت مستقیم تماس بگیریم.
مراتب مطالبهگری میتوانند در سطوح فردی، اجتماعی و سیاسی در جامعه تغییر کنند و در هر سطح، نقش و تأثیر فرد یا گروهی که در این مطلبهگری فعالیت میکند، متفاوت است. در هر صورت، مطالبهگری باید با رعایت قوانین و اصول اخلاقی انجام شود و به نحوی باشد که به ایجاد تعادل و عدالت در جامعه منجر شود و دقت شود که به بهانه مطالبه گری نمی توان قوانین و ضوابط را زیر پا گذاشت.
نکته مهم و قابل اهمیت در جامعه امروز ما شناسایی دقیق مطالبه گران واقعی و مطالبه گر نماها است و یکی از شیوه ای شناسایی و تشخیص دادن مطالبه گر و مطالبه گر نما، بررسی دقیق عمکرد افراد و رفتار آنها و نحوه برخوردشان در جامعه است. مطالبه گرها با رعایت اصول و ضوابط و در چارچوب قانون مطالبات خود را مستند و علمی مطرح می کنند و مطالبه گر نماها تلاش دارند تا با شلوغ کاری و هیاهو کردن خواشته های به ناحق خود را عملی کرده و خود را به حق جلوه دهند و با این اقدامات صدمات زیادی به بدنه جامعه زده و تلاش دارند با مظلوم نمایی و حمایت از مظلوم، بخش عمده جامعه را با خود همراه کنند.از این رو ضروریست تا با دقت بیشتری، مطالبه گر را از مطالبه گرنما تشخیص دهیم.