نیاز کشور به برق، کمتر از ظرفیت‌ها؛ چرا برق صنایع قطع می‌شود؟
بنا به آمارهای وزارتخانه‌های نیرو و صمت، ظرفیت تولید برق در کشور بیش از نیازهای موجود است؛ اما در همین حال، برق واحدهای صنعتی در برخی روزهای گرم تابستان برای ساعاتی قطع می‌شود؛ مشکل اصلی کجاست؟
با توسعه بخش‌های مختلف صنعت، معدن و کشاورزی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران در تولید بسیاری از کالاهای موردنیاز کشورمان خودکفا شد و حتی توانست به بسیاری از کشورهای جهان نیز صادرات سالانه را افزایش دهد.
در این میان، برخی استان‌های کشور نظیر «استان سمنان»، رشد و توسعه صنعتی را بیش از سایر بخش‌ها تجربه کردند و تحولات شگرفی در حوزه تولید در این استان‌ها رقم خورد؛ تا آنجا که به گفته مدیرکل گمرک استان سمنان، این استان هم‌اکنون به حدود ۴۰ کشور جهان کالا صادر می‌کند.
متناسب با رشد صنعتی در مرکز کشور که در حقیقت مرکز ثقل صنعت نیز بود، زیرساخت‌های لازم هم تا حدود زیادی تأمین شد، شهرک‌های صنعتی سازوکار بهتری پیدا کرد و اقدامات زیربنایی اساسی در بخش‌های تأمین آب، برق، گاز، راه‌های دسترسی، حمل و نقل ریلی و … صورت گرفت.
مهیا بودن شرایط توسعه صنعتی، کار را بدانجا رساند که در کمتر از ۲ دهه اخیر، شمار زیادی از واحدهای صنعتی در مرکز کشور از جمله استان سمنان مستقر شدند و این نواحی را به «مناطق صنعتی» تغییر ماهیت دادند؛ این امر البته تأمین زیرساخت‌ها را بیش از پیش ضروری می‌ساخت.
«برق» همواره در این سال‌ها یکی از زیرساخت‌های اصلی برای توسعه صنایع به شمار می‌رفته است؛ تأمین برق موردنیاز صنایع نیز اولویت جدی وزارت نیرو و البته در دستور کارهای نخست وزارت صنعت، معدن و تجارت بوده است.
بسیاری از نیروگاه‌های تولید برق، بخش مهمی از تولید خود را به صنعت اختصاص دادند و البته در کنار آن، خود صنایع نیز ترغیب شدند تا با راه‌اندازی نیروگاه‌های کوچک مقیاس در این عرصه وارد میدان شوند.
گرچه همچنان مشکلاتی جدی در تأمین برق صنایع وجود دارد؛ اما ماجرای قطعی‌های تابستانه برق صنعت چیست؟ چقدر از این مشکل به کمبود برق بازمی‌گردد؟ سیاه‌نمایی‌های رسانه‌های بیگانه درباره کمبودهای برق در کشور تا چه اندازه صحت دارد؟
🔻 این نیروگاه خورشیدی دامغان است. صنایع برای استفاده از برق خورشیدی ترغیب شده‌اند
تولید برق کم نیست؛ مصرف ناتراز است
پس از توسعه صنعتی مرکز کشور و متعاقب آن، استان‌هایی چون سمنان، تأمین برق به‌عنوان نیاز اساسی بخش صنعت به یک اولویت جدی تبدیل شد.
نیروگاه‌های مختلفی در همین راستا ساخته شد و حتی نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در کنار نیروگاه‌های سیکل ترکیبی سر از زمین برآوردند تا جریان برق صنعتی را در کشور پایدار سازند.
عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت که اخیراً به سمنان سفر کرده بود، در همین زمینه گفت: تولید برق پایدار یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که در وزارتخانه‌های مختلف کشور ازجمله وزارت صمت پیگیری می‌شود.
وی بیان کرد: شبکه عظیمی که در حوزه برق‌رسانی وجود دارد و در دنیا بی‌نظیر است، باید به‌خوبی به کار گرفته شود.
وزیر صمت با بیان اینکه ظرفیت عظیمی در حوزه تولید برق در کشور وجود دارد، گفت: نیاز کشور کمتر از ظرفیت‌های موجود است؛ اما ناترازی در مصرف برق سبب می‌شود تا در ساعاتی از شبانه‌روز مشکلاتی در زمینه تأمین برق وجود داشته باشد؛ به تمام واحدهای صنعتی که بتوانند از برق تحویل‌شده بهره‌وری و تولید بیشتری را کسب کنند، مشوق‌هایی ارائه خواهد شد که در آینده جزئیات بیشتر آن اعلام می‌شود.
تأمین برق موردنیاز صنایع اولویت جدی وزارت نیرو و در دستور کار وزارت صنعت، معدن و تجارت است
وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: ایجاد تعادل در مصرف برق در ساعات مختلف شبانه‌روز بسیار مهم است و نباید اجازه دهیم سرمایه‌گذاری عظیم انجام شده در حوزه تولید انرژی معطل بماند؛ گاهی اوقات تولید و مصرف انرژی در ساعات مختلف با هم تراز نیست و باید از همه ساعات شبانه‌روز برای ایجاد ثروت در حوزه برق استفاده کرد.
علی‌آبادی عنوان کرد: بسیاری از صنایع می‌توانند در ساعات آف پیک مصرف برق فعالیت‌های خود را ادامه دهند و در ساعاتی که مصرف برق در کشور کاهش می‌یابد، مشکلی برای تأمین برق صنایع وجود ندارد و باید از این فرصت به‌خوبی استفاده کرد.
وی خاطرنشان کرد: در بسیاری از تعطیلات و ساعات غیرپیک می‌توانیم برق مازادی که وجود دارد را در حوزه صنعت هدایت و از آن استفاده کنیم.
🔻 با افزایش بهره‌وری در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، برق موردنیاز صنایع پایدار می‌شود؛ وزیر صمت می‌گوید این طرح در برنامه قرار دارد
تأمین برق صنایع؛ مطابق برنامه
بسیاری از صنایع به دلیل همین «ناترازی در مصرف برق» در روزهای گرم تابستان امسال مجبور شدند تا خطوط تولید واحدهای تولیدی را در برخی روزهای خاص، تعطیل کنند تا کارگرانشان را به کارهای دیگری بگمارند که مصرف برق در آن مطرح نباشد.
این مشکل گرچه هرگز دائمی نبوده و هیچ واحد تولیدی برای روزهای متوالی در طول هفته دچار قطعی برق نشده، اما به‌هرحال گلایه‌هایی را در میان اصحاب صنعت به همراه داشته است.
گرچه وزیر مرتبط با حوزه صنایع، یعنی وزیر صمت، راهکار رفع این مشکل را استفاده از تمام نوبت‌های کاری بیان می‌کند تا ناترازی در تولید و مصرف برق کاهش یابد؛ اما برای جبران مشکلات تأمین برق صنایع در این روزها نیز تدابیر خوبی اندیشیده شده است.
نیاز کشور کمتر از ظرفیت‌های موجود است؛ اما ناترازی در مصرف برق سبب می‌شود تا در ساعاتی از شبانه‌روز مشکلاتی در زمینه تأمین برق وجود داشته باشد
آرش کردی، مدیرعامل شرکت توانیر در خصوص تأمین برق صنایع می‌گوید: برق صنایع در بخش‌های مختلف مطابق با برنامه‌ای که توافق کردیم و از قبل تدوین شده است، تأمین می‌شود.
مدیرعامل شرکت توانیر گفت: رشد ۳۷ درصدی صادرات محصولات فولادی را در چهار ماه گذشته نسبت به مدت مشابه پارسال شاهد هستیم که نشان می‌دهد، تأمین برق صنایع مطابق برنامه و با قوت صورت گرفته است.
کردی بیان کرد: با توجه به فضای گرمی که در کشور حاکم است، اوج مصرف در روزهای اخیر افزایش یافته؛ اما تمام تلاشمان را برای برق‌رسانی به صنایع انجام می‌دهیم.
🔻 نیروگاه‌های برق مقیاس کوچک برای رفع نیاز صنایع وارد مدار می‌شوند
ناترازی برق؛ مشکل بزرگ تابستان
بدون تردید، وقتی پای صحبت‌های صاحبان صنایع بنشینید، آنها بابت تعطیلی موقت یا کاهش ساعات کاری واحدهای تولیدی‌شان به‌واسطه قطعی‌های مقطعی برق ابراز گلایه می‌کنند.
نگرانی مهم صنعت امروز تأمین نیازمندی‌های خود از جمله برق است. برخی صاحبان صنایع می‌گویند برق ما را قطع می‌کنند و نمی‌توانیم طبق برنامه تولید کنیم. درست هم می‌گویند؛ اما آیا مشکل در زیرساخت‌هاست یا باید برنامه‌ریزی دیگری مدنظر قرار گیرد؟
علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: برقی که امروز در نیروگاه‌های کشور تولید می‌شود، باید در صنایع مصرف شود و ظرفیت‌ها معطل نماند. صنایع باید بتوانند برق موردنیاز خودشان را تأمین کنند و به‌خصوص از روش‌های تجدیدپذیر در تولید برق استفاده شود.
وی با اشاره به تشویق و ترغیب صنایع به امر سرمایه‌گذاری از حدود ۲ سال گذشته افزود: ناترازی در برق برای کشور هزینه‌هایی را دربردارد؛ البته در تمام سال این ناترازی وجود ندارد؛ بلکه تنها در تابستان ناترازی داریم و رشد صنعتی هم که اتفاق افتاده است و تقاضای بیشتری هم وجود دارد و برای تأمین این تقاضا باید اقدام کرد.
رشد انرژی تحویلی به صنایع بزرگ کشور
با وجود ناترازی‌های شدیدی که در تولید و مصرف برق در کشور وجود دارد؛ اما باز هم به گفته مسؤولان امر، شاهد رشد میزان انرژی تحویلی به صنایع بزرگ کشور هستیم و روند تولید هرگز در گرماگرم تابستان متوقف نشده است.
مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق در همین زمینه می‌گوید: امسال یک برنامه مدون برای صنایع متوسط و کوچک تنظیم کردیم؛ صنایع کوچک مانند کارگاه‌های صنفی و صنعتی هیچ محدودیتی در زمینه برق ندارند؛ این بخش از صنایع، ۹۲ درصد از مشترکان صنعتی را تشکیل می‌دهند.
وی گفت: در بخش شهرک‌های صنعتی، یک روز را برای آنها در نظر گرفتیم که در برنامه مدیریت مصرف مشارکت کنند و این میزان را نیز می‌توانند با جابه‌جایی شیفت یا در روز تعطیل جبران کنند.
سخنگوی صنعت برق ادامه داد: برای ۳۰۲ واحد صنعتی بزرگ نیز برنامه‌ریزی شده مطابق با نیاز بازار، میزان تقاضا و مباحث قیمتی، میزان برق آنها تامین شود که اکنون مطابق برنامه پیش می‌رود.
ایجاد تعادل در مصرف برق در ساعات مختلف شبانه‌روز بسیار مهم است
رجبی‌مشهدی بیان کرد: میزان انرژی تحویلی به این صنایع در مقایسه با مدت مشابه پارسال، ۱۱.۵ درصد رشد داشته است؛ میزان انرژی تحویلی به فولادی‌ها حدود ۱۷ درصد، مس و آلومینیوم حدود ۱۱ درصد و سیمانی‌ها حدود هشت درصد در مقایسه با مدت مشابه پارسال رشد کرده است و از آنها برای همکاری خوب با صنعت برق قدردانی می‌کنیم.
وی گفت: برق صنایع در بخش‌های مختلف مطابق با برنامه‌ای که توافق کردیم و از قبل تدوین شده است، تأمین می‌شود. رشد ۳۷ درصدی صادرات محصولات فولادی را در چهار ماه گذشته نسبت به مدت مشابه پارسال شاهد هستیم که نشان می‌دهد تأمین برق صنایع مطابق برنامه و با قوت صورت گرفته است.
🔻 مسؤولان می‌گویند بیشترین ناترازی برق در فصل تابستان رخ می‌دهد
چقدر بیشتر از همیشه مصرف کردیم؟
با توجه به گرمای تابستانه که امسال بر کشور حاکم شد، اوج مصرف به بیش از ۷۲ هزار مگاوات هم در برخی روزها رسید؛ برای اینکه بدانیم چقدر بیشتر از همیشه مصرف کردیم، باید به بزرگی اعداد در روزهای اوج مصرف دقت کرد.
بنا به آمارهای موجود، رشد مصرف برق امسال بیش از چهار هزار مگاوات بوده؛ این عدد معادل ۶ برابر مصرف استان سمنان است. به عبارت بهتر، گویا به تعداد استان‌های کشور، ۶ استان به اندازه سمنان در زمینه مصرف برق اضافه شده است.
میزان انرژی تحویلی به صنایع بزرگ در مقایسه با مدت مشابه پارسال، ۱۱.۵ درصد رشد داشته است
مهدی پاک‌طینت، سرپرست معاونت فروش و خدمات مشترکان شرکت توزیع نیروی برق استان سمنان در همین زمینه با بیان اینکه اجرای دقیق و تحقق برنامه‌های مدیریت بار برای مدت زمان باقیمانده پیک بار با جدیت پیگیری می‌شود، اظهار کرد: با توجه به اینکه بیش از ۳۰ روز سخت در ایام پیک بار سال جاری مانده است، باید تمام برنامه‌های ابلاغی وزارت نیرو با تکیه به ۱۴۰ اقدام ابلاغی به‌صورت کامل به انجام برسد.
پاک‌طینت گفت: با توجه به همدلی و همکاری مشترکان به‌ویژه در بخش خانگی و اعمال راه‌کارهای اعلامی مدیریت مصرف برق و انجام اقدامات پیشگیرانه شرکت توزیع برق تاکنون هیچ‌گونه خاموشی برنامه‌ریزی‌شده در بخش خانگی اعمال نشده است.
نیروگاه‌های جدید؛ در راه . . .
جدای از همه این موارد، پرسش اساسی صاحبان صنایع این است که باید برای خروج از شرایط فعلی چه کرد؟ گرچه پاسخ ضمنی به این پرسش به‌روشنی بالاتر داده شد و وزیر صمت تأکید کرد که صنایع باید در نوبت‌های کاری مختلف فعال شوند تا ناترازی موجود ترمیم شود؛ اما دولت باز هم در این زمینه بیکار ننشسته است.
به گفته مسؤولان امر در حوزه وزارت نیرو و وزارت صمت، نیروگاه‌های جدیدی برای تقویت برق صنایع در راه هستند؛ نیروگاه‌های بزرگی که صرفاً برای تأمین برق صنعت راه‌اندازی خواهند شد.
در یکی از این طرح‌ها و تنها به‌عنوان نمونه، باید گفت که پروژه افزایش ظرفیت ۳۶۶ مگاواتی نیروگاه سمنان در دست اجراست تا برق صنایع را پایدار سازد.
طرح افزایش ظرفیت ۳۶۶ مگاواتی نیروگاه سمنان، نخستین پروژه از پروژه‌های ۴۸ گانه «پیشرانان پیشرفت ایران» است که سنکرون شده و سرعت اجرای این پروژه که سنکرون واحد اول آن حدوداً ۵.۵ ماه طول کشید، در نوع خود رکوردشکنی بی‌سابقه‌ای را در این صنعت رقم زد و با این افزایش، ظرفیت اسمی نیروگاه سمنان به ۷۳۲ مگاوات رسید.
🔻 نیروگاه‌های جدیدی برای تقویت برق صنایع در راه هستند
سیاه‌نمایی‌ها را راحت باور نکنیم!
چنانچه بالاتر گفته شد، به طور طبیعی قطع برق موقت در بخش صنعت گلایه‌هایی را به همراه داشته است؛ اما این به معنای تعطیلی تولید یا واحدهای صنعتی در کشور در این روزها نیست.
بسیاری از واحدهای تولیدی در همین بازه با خودتنظیمی و اتخاذ تدابیر جایگزین تأمین برق، تولید خود را با قدرت ادامه داده‌اند و در عین حال، از جوایز همکاری در کاهش بار در روزهای اوج مصرف نیز برخوردار خواهند شد.
سیاه‌نمایی‌هایی را که رسانه‌های بیگانه درباره تعطیلی تولید در ایران انجام می‌دهند، راحت باور نکنیم و بدانیم که تولید در کشور و استان سمنان در سال «رشد تولید» با وجود همه دغدغه‌ها و مشکلات، با قوت ادامه دارد.
همین امروز که این گزارش را می‌خوانید، صنایع استان سمنان به‌تنهایی به بیش از ۲۰ هزار کارگر خطوط تولید نیاز دارند؛ کارگری که فعلاً نیست و مسوولان استان دست یاری به استان‌های همجوار برای تأمین این تعداد نیروی کار دراز کرده‌اند.
