کورسوی امید در دل توران؛ «فیروز» هنوز هم می‌تواند پدر شود
با وجود نتایج نه‌چندان امیدوارکننده آزمایش‌های دامپزشکی، مسؤولان سازمان حفاظت محیط‌زیست از کورسویی سخن می‌گویند که هنوز برای پدر شدن «فیروز» روشن است.
در توران، جایی که هر نفس حیات‌وحش به بهای امیدی تازه رقم می‌خورد، تنها یوزپلنگ نر مرکز تحقیقات یوزهای آسیایی شاید هنوز هم شانس پدر شدن داشته باشد.
در دل دشت‌های پهناور و کم‌رمق توران، جایی که قلب حیات‌وحش در قابی شکننده می‌تپد، این روزها یک نام هنوز هم در صدر خبرهای رسانه‌ها جاری است؛ «فیروز».
«فیروز»، تنها یوزپلنگ نر مرکز تحقیقات توران در شهرستان شاهرود است که حالا چشم امید فعالان محیط‌زیست به او دوخته شده تا شاید بار دیگر صدای توله‌یوزها را در این مرکز به طنین بیندازد.
در روزهایی که خبرها از آینده باروری یوزهای آسیایی در این مرکز چندان روشن نیست، سعید یوسف‌پور، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان، از کورسوی امیدی می‌گوید که هنوز خاموش نشده است؛ امید به اینکه «فیروز» هنوز بتواند پدر شود.
چند روز پیش، خبرهایی در رسانه‌ها منتشر شد که حکایت از آماده‌سازی «فیروز» و سه یوز ماده جوان برای تولیدمثل داشت. گفته شد که شرایط اسپرم «فیروز» در مرکز تکثیر «مناسب» ارزیابی شده و برنامه‌ریزی‌ها برای جفت‌گیری طبیعی در جریان است؛ نویدی که موجی از امید را میان دوستداران طبیعت به راه انداخت (اینجا بیشتر بخوانید).
اما این بارقه امید، خیلی زود با ابری از تردید پوشیده شد. خبرهایی رسید که نشان می‌داد تیم دامپزشکی، متشکل از متخصصان ایرانی و «پیتر کالدول»، دامپزشک سرشناس آفریقایی، پس از بیهوشی «فیروز» و انجام آزمایش‌های دقیق، وضع باروری او را «نامناسب» اعلام کرده‌اند.
بر اساس آزمایش‌هایی شامل نمونه‌گیری از خون، اسپرم، سونوگرافی و عکس‌برداری از اندام‌های تولیدمثلی این یوز نر ارزشمند، اعلام شد که اسپرم «فیروز» تنها ۳۸ درصد تحرک دارد؛ عددی که نه خیلی امیدوارکننده و نه کاملاً مأیوس‌کننده است.
یوسف‌پور، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان اما در گفت‌وگوی تازه‌ای با خبرنگار خبرگزاری فارس تأکید می‌کند که اسپرم «فیروز» از لحاظ کمیت قابل‌قبول است، اما از نظر کیفیت چالش‌هایی دارد و با نگاهی امیدوارانه‌تر تصریح کرده که فیروز هنوز هم شانس پدر شدن دارد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان با اشاره به اینکه تنها یوز نر حاضر در مرکز توران «فیروز» است، گفت: این یوز سن بالایی دارد، اما آزمایش‌های کیفی و کمی اسپرم روی او انجام شده و از نظر کمیت، شرایط خوب است. هرچند تحرک اسپرم‌ها حدود ۳۸ درصد است، اما هنوز همه‌چیز تمام نشده است.
یوسف‌پور با تأکید بر اینکه نمی‌توان به‌روشنی از وضع مطلوب یا نامطلوب «فیروز» سخن گفت، افزود: نه می‌توانیم بگوییم که این وضع کاملاً مطلوب است و نه می‌توانیم بگوییم نامناسب است؛ می‌توانیم کورسویی از امید داشته باشیم که بتواند جفت‌گیری موفقی انجام دهد و منجر به تولد توله یوزپلنگ شود.
به‌هرحال، در حالی که نسل یوز آسیایی در ایران در مرز انقراض ایستاده، حتی همین کورسوی امید هم می‌تواند نوری باشد در تاریکی دشت‌های ذخیره‌گاه زیست‌کره توران و «فیروز»، همچنان چشم به راه تولد فرزندی دیگر است؛ تولدی که شاید فردا را برای توران زنده نگه دارد.
* تصاویر داخل متن، «فیروز» را از قاب دوربین عکاس فارس نشان می‌دهد.
