جشنواره «زاغ‌بور» پرنده بازیگر فریبکار
جشنواره «زاغ‌بور» که پرنده «در معرض انقراض» با قابلیت‌های زیست تماشایی به ویژه هنگام شکارشدن است، با هدف رونق اقتصاد بومی و محلی، برندسازی گردشگری از نوع پرنده‌نگری، اشتغال‌زایی و با رویکرد استفاده از ظرفیت‌های بوم‌گردی و معرفی هویت اجتماعی و فرهنگی منطقه بیارجمند شاهرود آغاز شد.
شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان دارای هشت منطقه نمونه و هشت روستای هدف گردشگری است. از این تعداد ۲ منطقه نمونه گردشگری زیست‌کره توران و رضاآباد و سه روستای هدف گردشگری قلعه‌بالا، رضاآباد و زمان‌آباد در بخش بیارجمند در جنوب شهرستان شاهرود واقع است.
زاغ بور پرنده‌ای کویری و کمیاب در معرض انقراض در حیات وحش شهرستان شاهرود استان سمنان است و از خانواده کلاغیان و تنها پرنده بوم‌زاد ایران محسوب می‌شود.
هم اکنون جمعیتی از این پرنده در پارک ملی توران زندگی می‌کنند، اما به دلیل جست و خیز زیاد، این پرنده به راحتی قابل دیدن نیست. بهترین زمان مشاهده زاغ بور اواسط پاییز و در فصل تخم‌گذاری و اواخر اسفند و اوایل فروردین ماه است.
پرنده‌ای که شکارچی‌اش را به بازی می‌گیرد
زاغ بور پرنده‌ای نخودی‌رنگ شبیه هدهد است. بومیان منطقه که با این پرنده آشنایی و همزیستی دارند، از آن با نام «احمق دوان» هم یاد می‌کنند. زاغ بور به محض احساس خطر، خود را به لنگ بودن می‌زند و با راه رفتن روی زمین دشمن را به دنبال خود می‌کشاند و وقتی مطمئن شد دیگر برای او خطری ندارد، به پرواز درمی‌آید.
معرفی ظرفیت‌های منطقه خارتوران
رییس حوزه گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: جشنواره زاغ بور با هدف حفظ این گونه جانوری در خطر انقراض و علاوه بر آن معرفی ظرفیت‌های مناطقی از خارتوران بیارجمند که کمتر برای گردشگران شناخته شده، برگزار می‌شود.
حمیدرضا حسنی با بیان اینکه کاهش جمعیت زاغ بور نگران کننده است، ابراز کرد: چندین سال قبل حرکت دسته‌دسته این گونه پرنده قابل رویت بود، اما طی ۲ سال گذشته جمعیت زاغ بور در منطقه خارتوران به شدت کاهش یافته است.
وی برگزاری این جشنواره را فرصتی مناسب برای رونق اشتغال در منطقه برشمرد و گفت: روستای هدف گردشگری قلعه بالا که مامنی برای این پرنده است، در فهرست ثبت جهانی قرار دارد.
برگزاری سیزدهمین جشنواره زاغ بور
سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شاهرود هم از آغاز سیزدهمین جشنواره گردشگری سفر به زیستگاه زاغ بور در بخش بیارجمند شهرستان شاهرود خبر داد.
سید محمدصادق رضویان گفت: سیزدهمین جشنواره گردشگری سفر به زیستگاه زاغ بور امروز و فردا پنجشنبه و جمعه ۱۷ و ۱۸ آبان ۱۴۰۳ هم‌زمان با فصل پاییز و زمان مناسب پرنده‌نگری در روستای هدف گردشگری قلعه بالا در بخش بیارجمند شاهرود برنامه‌ریزی شد.
وی به بخشی از برنامه‌های این جشنواره اشاره کرد و افزود: بازدید از بافت پلکانی روستای هدف گردشگری قلعه بالا، برپایی نمایشگاه صنایع‌دستی و سوغات و اجرای موسیقی محلی و مراسم آیینی از جمله برنامه‌های این جشنواره است.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شاهرود ادامه داد: برگزاری کلاس‌های تخصصی آموزشی پرنده‌شناسی، اکوتوریسم یا بوم‌گردشگری و خزنده‌شناسی و همچنین رصد تخصصی آسمان، از دیگر برنامه‌های سیزدهمین جشنواره گردشگری سفر به زیستگاه زاغ بور است.
وی ادامه داد: این جشنواره با همکاری میراث فرهنگی شاهرود، بخشداری بیارجمند، اداره پارک ملی توران، شورای اسلامی و دهیاری روستای هدف گردشگری قلعه بالا، نیروی انتظامی، حوزه مقاومت مالک اشتر و اقامتگاه‌های بوم‌گردی در حال برگزاری است.
روستای قلعه بالا، زادگاه زاغ‌بور، در انتظار ثبت جهانی گردشگری
رضویان با اشاره به اینکه روستای هدف گردشگری قلعه بالا در جوار منطقه نمونه گردشگری زیست‌کره توران جزو هشت روستای نامزد روستای جهانی گردشگری ایران است، تصریح کرد: این منطقه در جنوب شرقی و در فاصله پنج کیلومتری شهر بیارجمند واقع است.
زاغ بور یکی از ۶ پرنده در معرض انقراض استان سمنان
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان هم پیش از این به ایرنا گفت: ۶ پرنده «در خطر انقراض» و ۱۱ پرنده «حمایت‌شده» طبق بررسی‌ها در قلمرو حیات وحش استان تحت مدیریت این اداره‌کل زیست می‌کنند.
بهرامعلی ظاهری ابراز کرد: زاغ بور، عقاب طلایی، هوبره، بالابان، هما، و بحری، به دلیل کاهش جمعیت جزو ۶ پرنده «در معرض انقراض» در محیط زیست استان سمنان هستند.
وی بیان کرد: سارگپه، دلیجه، تیهو کوچک، کبک دری، شاه‌بوف، دلیجه و کورکور، از جمله پرندگانی هستند که جمعیت آنها در حیات وحش استان سمنان روبه کاهش است و در ردیف پرندگان حمایت‌شده قرار دارند.
استان سمنان با برخورداری از ۱۶ درصد از مناطق حفاظت شده کشور و میزبانی ۳۰ درصد از تنوع گیاهی و جانوری، مامنی برای زادآوری و تکثیر نسل گونه‌های ارزشمند حیات وحش محسوب می‌شود. مناطق حفاظت شده در این استان ۲ و سه دهم میلیون هکتار و در مجموع بین ۱۵ تا ۲۰ هزار هکتار عرصه‌های طبیعی تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست استان است.
پارک، اثر ملی و طبیعی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده مناطق چهارگانه زیر نظر حفاظت محیط زیست به شمار می‌رود و استان سمنان به جز اثر ملی و طبیعی از تنوع زیستی دیگر مناطق چهارگانه برخوردار است.
استان سمنان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با وجود مناطق وسیع و تنوع گیاهی و جانوری حیات وحش گونه انقراضی نداشته، اما گونه‌هایی در زمینه جانوری از جمله پرندگان در خطر انقراض دارد که با تمام توان برای حفظ اینگونه‌ها تلاش می‌کند.
