وجود یوزپلنگ‌های ماده ظرفیت بالای توران استان سمنان برای بقای این گونه است
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان گفت: پراکنش یوزپلنگ‌های ماده و افزایش قلمروهای یوز در پارک ملی توران در شرق استان به پویایی و افزایش نسل اینگونه ارزشمند کمک می‌کند.
بهرامعلی ظاهری ابراز داشت: بخشی از مناطق حیات وحش در خراسان شمالی، خراسان رضوی، میاندشت میامی، خوش‌ییلاق در شاهرود، نواحی جنوبی و شرقی دامغان، اطراف روستاهای کوه‌زر و معلمان و چاه شیرین که قلمرو یوز نیز محسوب می‌شود، قابلیت میزبانی از گونه ارزشمند یوزپلنگ را دارند.
وی با بیان اینکه حیات وحش قابلیت جابه‌جایی ندارد و علاوه بر این گوشت‌خواران برای خود قلمرو انتخاب می‌کنند، ادامه داد: اگر در مناطق امنیت غذایی برقرار و طعمه‌ها پایدار باشد، یوزپلنگ به صورت غریزی زیستگاه را شناسایی و با تعیین قلمرو، منطقه را برای زندگی برمی‌گزیند.
وی بیان کرد: طبق آخرین پایش‌ها ۶ قلاده یوزپلنگ ماده زایا در طبیعت توران شناسایی شد که پخش این یوزپلنگ‌های ماده زایا به پایداری و پویایی جمعیت کمک می‌کند.
ظاهری تصریح کرد: اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان سمنان با اقدام‌های مختلف مانند پرورش دستی طعمه، تامین علوفه برای طعمه‌های یوزپلنگ در حیات وحش، تامین آب، ضدعفونی کردن آبشخورها برای تامین امنیت غذایی یوزپلنگ‌ها در قلمروها در تلاش است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان خاطرنشان کرد: اکنون ۱۷ قلاده یوزپلنگ در پارک ملی توران شناسایی و شناسنامه‌دار شدند.
یوزپلنگ‌ایرانی، نگین حیات وحش کشور
یوزپلنگ ایرانی به عنوان سومین گربه سان زیبای آسیایی شناخته می شود که در آستانه انقراض قرار دارد و بیم آن می رود که برای همیشه نه تنها ایران بلکه جهان این گونه جانوری را از دست بدهد و اینگونه محیط زیست و گنجینه حیات وحش کشور دچار نقصانی بزرگ شود و از این رو یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ۲ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده است.
به گفته کارشناسان، یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال را دارند.
یوزپلنگ دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.
براساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.
به گفته لوری مارکر که سال‌ها تجربه مطالعه در مورد زندگی یوزپلنگ‌ها را دارد، این حیوانات ترکیبی از سرعت و شکوه هستند و از دست دادن زیرگونه‌های یوزپلنگ در حیات وحش می‌تواند ضربه‌ای غیرقابل تصور باشد.
یوزپلنگ آسیایی در دوره تولگی تا سه‌ماهگی دندان شیری در می‌آورد و بر اساس جوانه دندان، سن توله یوزپلنگ تخمین زده می‌شود و از هفت ماهگی به بعد دندان‌های شیری جای خود را به دندان دایمی می‌دهد و خلاصه اینکه این جانور تجلی سرعت و شکوه است.
استان سمنان با برخورداری از ۱۶ درصد از مناطق حفاظت شده کشور و میزبانی ۳۰ درصد از تنوع گیاهی و جانوری مامنی برای زادآوری و تکثیر نسل گونه‌های ارزشمند حیات وحش است.
پارک، اثر ملی و طبیعی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده مناطق چهارگانه تحت مدیریت حفاظت محیط زیست به شمار می‌رود و استان سمنان به جز اثر ملی و طبیعی از تنوع زیستی دیگر مناطق چهارگانه برخوردار است.
مناطق حفاظت شده در استان سمنان ۲.۳ میلیون هکتار و در مجموع بین ۱۵ تا ۲۰ هزار هکتار عرصه های طبیعی تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست استان است.
۲ و سه دهم میلیون هکتار مناطق حفاظت شده، ۲ پارک ملی کویر گرمسار و پارک توران یا خارتوران شاهرود ۲ ذخیره گاه حفاظت شده حیات وحش مهم دنیا در استان سمنان است و هم چنین استان سمنان منطقه های حفاظت شده در محدوده جنگل ابر و پرور و منطقه شکار ممنوع دارد.
در استان سمنان سه پارک شامل پارک ملی کویر واقع در گرمسار، پارک ملی توران واقع در شاهرود و پارک ملی صیدوا در مهدیشهر، ۲ پناهگاه حیات وحش در خوش ییلاق و توران و ۲ منطقه حفاظت شده در پرور شهرستان مهدیشهر و توران در شاهرود، پنج منطقه شکارممنوع و ۲ پناهگاه حیات در خوش‌ییلاق و توران شاهرود وجود دارد.
چاه شیرین در جنوب سمنان، منطقه شکار ممنوع خُنار مشترک بین گرمسار و سرخه، منطقه شکار ممنوع طالو و شیربند در شمال شرق دامغان، منطقه سفیدکوه و آرسک در شمال غرب دامغان و منطقه شکار ممنوع تپال در شمال غرب شاهرود جزو پنج منطقه شکار ممنوع در استان سمنان به شمار می‌روند.
