مشاهده فرونشست در دشت‌های شاهرود و میامی
مدیر امور منابع آبی شهرستان شاهرود از مشاهده پدیده فرونشست در دشت‌های جنوب این شهرستان خبر داد.
سید حسین حسینی در نشست شورای حفاظت از منابع آبی شهرستان شاهرود با اشاره به پدیده فرونشست در دشت‌های این شهرستان، اظهار داشت: بهره‌برداری بی‌رویه از سفرهای زیرزمینی آب علت وقوع این پدیده به‌عنوان زلزله خاموش در شهرستان شاهرود است.
وی با بیان اینکه در نتیجه بهره‌برداری بی‌رویه از سفره آب زیرزمینی، افت سطح آب در آبخوان‌ها ایجاد می‌شود، خاطرنشان کرد: این مهم به‌صورت بروز شکاف‌هایی در بخش‌های آبرفتی دانه‌ریز و سیلت و رسی دشت‌ها و آبخوان‌ها خود را نشان می‌دهد.
مدیر امور منابع آب شهرستان شاهرود افزود: بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز مطالعات راهبردی وزارت کشور حد بحرانی میزان فرونشست در جهان چهار میلی‌متر است در حالی که در ایران در برخی از مناطق، میزان فرونشست به ۵۰ سانتیمتر نیز می‌رسد، یعنی حدود ۱۴۰ برابر آنچه در جهان رخ می‌دهد.
حسینی با بیان اینکه ایران در زمینه فرونشست‌ها متأسفانه رتبه چهارم را در جهان دارد، خاطرنشان کرد: در استان سمنان نیز دشت‌ها و آبخوان‌ها با افت سطح آب مواجه هستند.
وی گفت: پدیده فرونشست در دشت‌های سمنان و گرمسار مطالعه و اثبات شده، اما در سایر دشت‌ها هنوز مطالعه نشده ولی متأسفانه در شهرستان میامی و در مناطقی مانند “بکران”، “حسین‌آباد”، “مهدی‌آباد” و “استرخو” شاهد ایجاد شکاف‌ها و فرونشست‌هایی هستیم و در شهرستان شاهرود نیز در حوالی روستای خوریان و همچنین صحرای جلالی جدیداً شکاف‌هایی گزارش شده است.
مدیر امور منابع آب شهرستان شاهرود با بیان اینکه فرونشست در واقع مرگ آبخوان یا زلزله خاموش نامیده می‌شود، افزود: با وقوع فرونشست در واقع دشت‌ها از حیز انتفاع خارج می‌شوند.
حسینی با بیان اینکه بر اساس آمار ارائه شده و بررسی وضعیت فرونشست در شاهرود عرض شکاف‌ها بین ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر و طول آن‌ها نیز تا کیلومترها ادامه دارد گفت: تا چند سال پیش پدیده فرونشست نداشتیم، اما در سال‌های اخیر در این زمینه گزارش‌های ثبت شده است.
وی با تأکید بر اینکه فرونشست به زیرساخت‌ها به‌ویژه خطوط ریلی و جاده‌ها نیز خسارت وارد و آن را تهدید می‌کند، گفت: با این حال در صورت اجرای طرح‌های تعادل بخشی وزارت نیرو، انتظار می‌رود روند توسعه فرونشست در دشت‌ها را متوقف و در درازمدت برطرف شود.
مدیر امور منابع آب شهرستان شاهرود خاطرنشان کرد: در طرح‌های تعادل بخشی الزام به نصب کنتور هوشمند، جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌ها و همچنین در نظر گرفتن خسارت به آبخوان برای متخلفین به جد اجرا می‌شود.
حسینی افزود: در طرح‌های تعادل بخشی وزارت نیرو به دنبال ایجاد تعادل بین تغذیه طبیعی سفره و تخلیه ناشی از بهره‌برداری از چاه‌ها است، یعنی با اجرای این طرح‌ها قرار است با مدیریت مصرف و تقلیل بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی، سرعت افت سطح آبخوان کاهش یابد.
وی بر ضرورت اجرای طرح «اصلاح و بهینه‌سازی و تعدیل دبی مجاز چاه‌های کشاورزی» تأکید کرد و با اشاره به پدیده فرونشست در دشت‌های شهرستان شاهرود، اظهار داشت: اجرای طرح‌های تعادل بخشی سفره آب زیرزمینی با هدف جلوگیری از توسعه پدیده فرونشست زمین امری ضروری است.
اجرای پروژه‌های طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در استان سمنان
حمید احسانی در این نشست گفت: پروژه‌های طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در استان سمنان به جد اجرا می‌شود.
وی با بیان اینکه طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور در شورای عالی آب به ریاست معاون اول رئیس جمهور در شهریورماه سال ۹۳ تصویب شد گفت: این طرح مشتمل بر ۱۵ پروژه است و مسئولیت مستقیم ۱۱ پروژه به وزارت نیرو واگذار شده است.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای سمنان، ساماندهی شرکت‌های حفار و نصب دستگاه‌های مکان‌یاب بر روی دستگاه‌های حفاری و جایگزینی چاه‌های کشاورزی با پساب در دشت‌های ممنوعه را از دیگر پروژه‌های طرح احیا برشمرد.
احسانی اضافه کرد: تقویت و استقرار گروه‌های گشت و بازرسی با هدف شناسایی و جلوگیری از بهره‌برداری غیرمجاز و کنترل بهره‌برداری از چاه‌های مجاز دارای پروانه بهره‌برداری و تهیه و نصب کنتورهای حجمی و هوشمند آب و برق، اطلاع‌رسانی و ایجاد سامانه پایش کنترل برداشت از چاه‌ها با هدف جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌های مجاز و ایجاد تعادل بین تغذیه و تخلیه منابع آب زیرزمینی در سال‌های مختلف به‌عنوان پروژه‌های با اهمیت در طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی در استان سمنان در حال اجرا است.
